Johan Koks, die werkzaam is bij Praktijksteun, begeleidt zijn cliënten voor een groot deel digitaal via Evie. Hij is positief over deze vorm van hybride zorg. “Doordat ze thuis al aan de slag gaan, kunnen we tijdens het gesprek in de praktijk meteen de diepte in.”  

 “Als praktijkondersteuner ben je beperkt in je middelen”, vertelt Johan Koks. “Het is niet mogelijk om een cliënt elke week op gesprek te laten komen. Door de inzet van online zelfhulpmodules kunnen mensen in eigen tempo en in eigen tijd aan de slag met de doelen die ze zelf gesteld hebben. Dat vergroot de autonomie en geeft meer eigen regie.” Johan vertelt dat deze vorm van e-health inmiddels wijdverspreid is onder praktijkondersteuners.  

Beeldbellen bij angstklachten  

“Of mensen zelf naar een hybride behandeling vragen? Nee, dat gebeurt eigenlijk nooit. Maar ik bied het iedereen structureel aan. Voorheen was ik daar nog selectief in. Ik dacht dat het bijvoorbeeld technisch te ingewikkeld voor ouderen zou zijn. Maar ik werd verschillende keren positief verrast. Het blijkt lastig te voorspellen wie er baat bij heeft.” Johan zet vooral online zelfhulpprogramma’s in en incidenteel beeldbellen. “Via het platform Evie maken mensen de opdrachten en ik geef daar feedback op. Dat gebeurt met name via de chatfunctie. Daarnaast komen ze één keer per drie weken naar de praktijk voor een gesprek. De meeste mensen willen me namelijk ook live zien. Op dit moment zet ik beeldbellen in bij twee mensen. Het is bijvoorbeeld heel geschikt voor mensen met angstklachten. Zo had ik een patiënt met complexe problematiek die zich in een sociaal isolement bevond en niet de straat op durfde. Verschillende behandelingen bij andere instanties waren op niets uitgelopen, omdat hij afhaakte op het moment dat hij naar een behandelaar moest. Deze man heb ik toen aangeboden om te beeldbellen. Dat voelde voor hem veilig. We hebben toegewerkt naar een afspraak in mijn praktijk en dat is gelukt.”  

Ook een jongen met adhd had baat bij hybride zorg. Hij kwam geregeld langs voor een gesprek als hij veel last had van oplopende spanning; hij neigde op die momenten naar middelengebruik. Na een paar gesprekken ging het weer beter. Nu is de jongen zover dat hij behoefte krijgt aan het uitvinden van de onderliggende laag van zijn problematiek. Johan: “Ik heb hem e-health aangeboden en ik zie dat het werkt. Het online zelfhulpprogramma biedt veel visueel materiaal en geluidsfragmenten. Die afwisseling is prettig en deze jongen pikt er veel van op. Bovendien kan hij het doen wanneer het hem uitkomt. Via de chat houd ik contact met hem.”  

Minder afspraken  

Door gebruik te maken van een e-healthplatform zoals Evie heb je volgens Johan onderaan de streep minder afspraken nodig. “Dat komt doordat men meer zelf aan de slag gaat. We proberen het echt te integreren in de behandeling waardoor het online en het offline deel elkaar versterken. Cliënten maken online opdrachten, die leveren ze via de mail bij mij aan. Tussendoor geef ik daar feedback op. Als ze vervolgens bij mij een afspraak in de praktijk hebben, kunnen we al snel de diepte in.”  

‘Online gezicht’  

Wat wel eens als nadeel van digitale zorg wordt gezien, is dat men zich online beter voor kan doen. “Dat herken ik wel”, zegt Johan. “Mensen kunnen hun ‘online gezicht’ opzetten. Dat kun je niet helemaal voorkomen. Maar ik sta daar wel bij stil en bespreek het met ze. Op het moment dat het zich weer voordoet, benoem ik het opnieuw. Mijn ervaring is dat het ‘online gezicht’ verdwijnt als ze eenmaal vertrouwd zijn met mij en de setting.”   

Maatwerk  

Ook voor de behandelaar heeft hybride zorg voordelen denkt Johan. “Ik vind zelf de combinatie leuk. Ik doe dit werk al heel lang en vind fysiek contact belangrijk, maar dit geeft weer aan andere dynamiek. Maar belangrijker is dat het toegevoegde waarde heeft voor de cliënt. Die moet er echt mee geholpen zijn. Blijf daarom continu kijken of het werkt. Soms moet je bijsturen. Ik zie bijvoorbeeld dat het voor ouderen toch te complex kan zijn. Bij anderen mist er commitment terwijl dat wel echt nodig is. Dan kan het nodig zijn om een andere vorm te kiezen; samen met de cliënt kijk ik wat wel werkt. Uiteindelijk is het altijd maatwerk. In sommige gevallen bied ik geen e-health aan, bijvoorbeeld als ik merk dat iemand puur aandacht, steun en bespiegeling over patronen nodig heeft. De realiteit is dat ik de meerderheid van de mensen fysiek zie. Een vierde maakt gebruik van e-health. Ik denk wel dat dat in de nabije toekomst meer gaat worden. Het wordt – ook voor ons als professionals - steeds gewoner.   

Samenvatting en tips

Lees meer  

Wil je meer weten? Vliegwiel heeft in samenwerking met MIND onderzocht hoe digitale mogelijkheden binnen de ggz door cliënten worden ervaren. Lees snel de samenvatting: 'Cliëntinzichten en aanbevelingen voor digitale mogelijkheden in de ggz'.