Eén van de manieren waarop Savant dit aanpakt, is medewerkers uit een verzuimtraject inzetten voor zorg op afstand. Richard Dehne, adviseur Zorg en Technologie bij Savant Zorg, vertelt hier meer over.

Twee jaar eerder vond er al een kleinschalige pilot met zorg op afstand plaats, vertelt Richard Dehne. "Destijds hebben er een aantal medewerkers en cliënten getest met de tablet van Compaan, maar de SET-subsidie maakte het mogelijk om dit op grotere schaal aan te pakken. Daardoor besloten wij als organisatie om digitale zorg, specifiek beeldschermzorg en de medicijndispenser, als één van onze speerpunten te gaan beschouwen. Het doel is eind 2022 zeventig 'Companen' in de thuiszorg te hebben staan. Dat niet alleen, wij willen zorg op afstand een integraal onderdeel van onze eigen organisatie maken. We gaan niet werken met een zorgcentrale, de cliënten die beeldschermzorg ontvangen, blijven verbonden aan 'hun' wijkverpleegkundigen."

Uit het verzuimtraject, in de digitale zorg

Inmiddels zijn er acht cliënten die van maandag tot en met zondag beeldschermzorg krijgen. Vanuit die basis wil Richard samen met zijn collega Anke van Bommel het gebruik en de inzet van beeldschermzorg in de organisatie verder uitrollen. "Toen Anke en ik begonnen met dit traject, zei Anke: "Ik ken een medewerker die haar werk nog steeds fantastisch vindt, maar voor wie fysieke zorg geen optie meer is. Zou het leveren van beeldschermzorg geen optie voor haar zijn?" Inmiddels bieden twee medewerkers uit de extramurale wijkzorg die in een verzuimtraject zaten beeldschermzorg. Ze konden geen fysieke zorg meer leveren, maar wilden nog steeds heel graag iets voor de organisatie en voor hun cliënten betekenen. Het is mooi hoe het mes in deze situatie aan twee kanten snijdt: gepassioneerde medewerkers worden uit het verzuimtraject gehaald en kunnen weer aan de slag en maken het daarmee mogelijk om meer zorg op afstand te bieden."

Inmiddels zijn HR en een verzuimadviseur betrokken bij het traject en staat ook de directeur Wijkzorg achter de aanpak. 'Wij kunnen natuurlijk niet zomaar bepalen dat iemand een nieuwe functie krijgt, er speelt aan de achterkant vaak meer. Daarom willen we in samenspraak met hen bekijken of er mogelijk nog andere medewerkers in het dossier zitten voor wie een dergelijke digitale functie uitkomst kan bieden. Daarnaast willen we kijken of we er geen officiële functie van kunnen maken, zodat ook mensen binnen de organisatie kunnen kiezen om alleen nog maar zorg op afstand te leveren. Zo kan er bijvoorbeeld stomazorg of diabeteszorg op afstand worden geboden. Je moet daarvoor nog steeds gekwalificeerd zijn als verzorgende, maar hoeft niet (altijd) fysiek aanwezig te zijn bij een cliënt."

Digitale zorg in het DNA

Dat er medewerkers uit het verzuimtraject ingezet kunnen worden voor digitale zorg, is een mooie ontwikkeling. Maar er moet meer gebeuren, zegt Richard. "Digitale zorg moet in het DNA van de organisatie terecht zien te komen. Nu merk je dat er nog te vaak in de 'oude' manier van zorgen wordt gedacht en er standaard een bezoek aan huis wordt gepland, terwijl de digitale opties niet eens of onvoldoende overwogen worden. Dat moeten we zien te veranderen."

Hoe pakt Savant Zorg dat aan? "De route die we nu volgen is telkens twee wijkteams benaderen en eerst zitten met degene die verantwoordelijk is voor de planning. Welke momenten zouden we uit de fysieke route kunnen halen en vervangen voor zorg op afstand? We beseffen ons daarnaast dat het nodig is om medewerkers te ondersteunen bij deze nieuwe manier van zorg leveren. Bijvoorbeeld door het aanleren van nieuwe gesprekstechnieken, hoe vraag je bijvoorbeeld door als het gesprek lastiger loopt? Iemand via een beeldscherm spreken vraagt toch andere vaardigheden dan face-to-face zoals ze gewend zijn."

Angst wegnemen

Wat is volgens Richard de grootste uitdaging? "De grootste uitdaging, en dat hoor je natuurlijk overal, is dat technologie nu nog te vrijblijvend in wordt gezet. De wijkverpleegkundigen kunnen zelf bepalen of ze e-health inzetten of niet. We willen eigenlijk toe naar standaard zorgtechnologie tenzij. Bij de intake moet er direct gekeken worden welke zorgvragen er zijn en hoe bepaalde taken overgenomen kunnen worden door Sensara, de medicijndispenser of beeldschermzorg. We moeten die omslag zien te maken, anders is het onmogelijk om de vergrijzing in de zorg aan te blijven kunnen in de komende jaren. We willen warme zorg blijven bieden, maar dat kan alleen als er ook een stukje technologie bij komt kijken."

Savant Zorg begon 1,5 jaar geleden met 25 medicijndispenser, inmiddels zijn dat er 100. "We merkten in het begin dat er veel weerstand was en dat er ook andere zorgen of belangen meespeelden. Medewerkers die bang waren dat hun eigen uren in het geding kwamen doordat de technologie het over zou nemen, terwijl ze aan de andere kant ook ervaren hoe ontzettend hoog de werkdruk nu is. Daar hebben we echt uit moeten leggen: als je nu 5 tot 10 minuten bezig bent met het medicatie moment, en je doet er twee per dag bij vijf cliënten. Dan heb je 100 minuten per dag en 700 minuten per week over als je een medicijndispenser het werk laat doen. Die tijd kan worden ingezet om een nieuwe cliënt aan te nemen, of om een stukje welzijn te bieden aan een andere cliënt. Aan de andere kant zorg je met die medicijndispenser voor een stukje autonomie en zelfregie bij de cliënt, iets waar ook heel veel behoefte aan is nog steeds. Technologie gaat geen banen overnemen, maar het gaat het werken wel veranderen."

Zelf laten proberen

Wat volgens Richard meespeelt in het succesvol uitrollen van technologie op de werkvloer is medewerkers en cliënten de tijd gunnen om met technologie kennis te maken. 'Zorg dat er demo materialen beschikbaar zijn en laat ze hier op hun eigen tijd me testen. Laat ze niet een filmpje bekijken of naar een enthousiaste demo luisteren, maar zorg dat ze gewoon zelf hands on met de materialen kunnen gaan uitproberen. Het tastbaar maken werkt veel beter. Wij hoefden de inzet niet te pushen, de aanvragen voor de medicijndispenser volgden na zo'n proefperiode vanzelf.'

Richard zit in een projectgroep in de regio, met onder andere ROC en Fontys, die zich bezighoudt met de ontwikkeling van een Zorg en Innovatielab. ‘Ik denk dat dit lab ontzettend gaat helpen. We richten een lab in met allerlei nieuwe zorgtechnologieën die je als organisatie in kan zetten, en nodigen vervolgens medewerkers, mantelzorgers of cliënten, maar ook gemeenten of directieleden uit om zelf deze techniek te komen ervaren. Kijk eens wat er mogelijk is, dit is de toekomst.’