Waarom Netwerkimpact? 

In de zorg werken we samen aan complexe opgaven: van thuismonitoring tot regionale samenwerking rond ouderenzorg. Zulke vraagstukken vragen om samenwerking tussen verschillende partijen: huisartsen, ziekenhuizen, wijkverpleging, ICT-aanbieders, beleidsmakers. Maar de vraag is: Wat levert die samenwerking op? 

In de praktijk meten we vaak wat makkelijk te tellen is: het aantal bijeenkomsten, deelnemers of apps. Maar dat zegt weinig over de échte impact op patiënten, zorgverleners of de regio. Het Netwerkimpactmodel helpt om verder te kijken dan cijfers. Het biedt een manier om de waarde van netwerken zichtbaar te maken – met oog voor zowel harde als zachte resultaten. 

Wat is het Netwerkimpactmodel? 

Het Netwerkimpactmodel helpt om de effecten van samenwerking in netwerken zichtbaar te maken. Het werkt vanuit het idee van een ‘rimpeleffect’: je gooit een steen in het water (je start een activiteit), en de kringen die ontstaan staan voor de verschillende lagen van impact. Hoe verder de kring, hoe indirecter – maar vaak ook hoe groter de maatschappelijke betekenis. 

Het model onderscheidt drie ringen van impact: 

1. Eerstegraads impact – Wat gebeurt er direct? 
   Dit zijn de directe resultaten van je netwerkactiviteiten. Denk aan het aantal deelnemers aan een bijeenkomst, de waardering van een training, of het bereik van een campagne. 
2. Tweedegraads impact – Wat verandert er in gedrag of samenwerking? 
   Hier gaat het om wat mensen gaan doen met wat ze geleerd of ervaren hebben. Denk aan nieuwe samenwerkingen, veranderde werkwijzen of een andere houding. 
3. Derdegraads impact – Wat verandert er in de samenleving? 
   Dit is de uiteindelijke maatschappelijke impact. Denk aan betere gezondheid, minder ziekenhuisopnames, meer zelfregie of lagere zorgkosten. 

Daarnaast helpt het model je om scherp te krijgen voor wie je impact wilt maken: voor de partners in het netwerk, de directe doelgroep (zoals patiënten of zorgverleners), de bredere community (zoals een wijk of regio), of de maatschappij als geheel. 

Je kunt het model op twee manieren gebruiken. Vooraf: om samen te bepalen wat je wilt bereiken en hoe je dat zichtbaar maakt. Achteraf: om te evalueren wat je hebt bereikt en wat dat heeft opgeleverd. 
Het model is geen meetlat, maar een denkkader dat helpt om het goede gesprek te voeren over impact – en om keuzes te maken die ertoe doen. 

Voorbeeld 1: Thuismonitoring bij hartfalen – minder heropnames, meer vertrouwen 

In een regio startte een pilot thuismonitoring voor mensen van 65+ met hartfalen. Via een app hebben 150 patiënten dagelijks hun bloeddruk en gewicht gemeten. Huisartsen, cardiologen en verpleegkundigen kregen inzicht in trends en konden eerder ingrijpen. 

Wat gebeurde er? 

• Meneer Jansen, een van de deelnemers, kreeg meer vertrouwen in deze vorm van digitale zorg. Hij voelde zich veiliger en had gemiddeld één consult minder per maand nodig. 
• Zorgverleners gingen anders samenwerken. Er ontstonden gesprekken over een integrale aanpak tussen eerste- en tweedelijnszorg. 
• De regio zag een daling in heropnames én kreeg structurele bekostiging voor de komende vier jaar. 

Dit is netwerkimpact: een samenwerking die leidt tot betere zorg, meer zelfregie én kostenbesparing. 

Voorbeeld 2: Leren over impact – en het meteen toepassen 

In het ontwikkeltraject Veranderkracht deden 50 project- en programmamanagers kennis op over veranderen in de zorg. Een onderdeel daarvan: leren denken in termen van impact. 

Wat gebeurde er? 

• Deelnemers gingen in hun eigen regio’s aan de slag met impactroutes. 
• Ze leerden vragen stellen als: Voor wie doen we dit? Wat willen we bereiken? Hoe maken we dat zichtbaar? 
• Dit leidde tot effectievere aanpakken, meer voldoening bij professionals en betere verantwoording richting bestuurders en financiers. 
• Ook dit is netwerkimpact: een verandering in denken die doorwerkt in de praktijk. 

Wat levert het op? 

Deelnemers aan de workshop* over het Netwerkimpactmodel gaven aan dat het model helpt om: 

• Bewuster keuzes te maken in wat je doet en waarom 
• Betekenisvolle indicatoren te formuleren (ook zachte!) 
• Het gesprek over impact te voeren met collega’s en partners 
• Verantwoording af te leggen op een manier die recht doet aan de complexiteit van zorgnetwerken

Zelf aan de slag? 

Wil je ook aan de slag met het Netwerkimpactmodel in jouw zorgnetwerk? 

• Begin met een gesprek: Voor wie willen we impact maken? En wat betekent dat concreet? 
• Gebruik het model om samen een impactroute te ontwerpen. 
• Maak gebruik van zowel harde cijfers als zachte verhalen om je impact zichtbaar te maken. 

Bekijk het interactieve model op de website van Common Eye. 

*Dit artikel is geschreven naar aanleiding van een workshop in het ontwikkeltraject Veranderkracht Regionale Thuismonitoring