In dit artikel geeft Mieke Klerkx praktische tips hoe je aan de slag kunt met het betrekken van cliënten in jouw SET-project.
Digitale zorg wordt alleen goed gebruikt als cliënten deze nuttig, gebruikersvriendelijk en veilig vinden. Het is daarom belangrijk om in een vroege fase na te denken over de rol van cliënten in jouw (SET-)project. Zijn cliënten voldoende betrokken bij de besluitvorming in het project? Sluit de toepassing/het project voldoende aan bij de doelgroep? Hoe bereik je deze doelgroep?
Deze en vele andere vragen worden nog vaak beantwoord voor de client, maar niet door de cliënt (of mantelzorger) zelf.
Om te voorkomen dat digitale toepassingen voortijdig op het digitale kerkhof belanden, is het cruciaal om vanaf het begin samen te werken met cliënten. Met aandacht voor:
- mensen met een motorische, auditieve, visuele of cognitieve beperking
- de techniek
- begrijpelijk taalgebruik
- logische indeling van de website, app of gebruikersvriendelijke toepassing
- goede inbedding in het dagelijkse zorgproces.
Door mensen van het begin van de activiteiten te betrekken ontstaat er een breder draagvlak en optimaliseert de afstemming van het acties/activiteiten op de wensen van de uiteindelijke gebruikers. De mate van betrokkenheid wordt weergegeven in de participatieladder.
De participatieladder onderscheidt zes vormen van participatie die de intensiteit van participatie aangeven. Hoe hoger op de ladder, hoe meer invloed cliënten krijgen. De ladder is bedoeld om inzicht te geven in de vormen (intensiteit) van participatie en geeft géén waardeoordeel over de participatie. De hoogste trede van de ladder is zeker niet altijd de meest wenselijke.
Over het algemeen zijn cliënten zeer bereid om te participeren in de ontwikkeling en het gebruik van nieuwe vormen van zorg. Recent onderzoek naar patiëntparticipatiebij de ontwikkeling en toepassing van e-health voor mensen met diabetes mellitus type 2, geeft aan dat ruim 75% van de respondenten interesse heeft in patiëntparticipatie. De meeste respondenten prefereren solistische participatiemethoden boven groepsparticipatie, respectievelijk 93% en 46%.
Er zijn vele vormen van participatie mogelijk. De instrumentenmatrix geeft een indruk van geschikte instrumenten voor participatie. Afhankelijk van het gewenste niveau van participatie, de fase en het te bereiken doel kan het team een keuze maken voor een instrument. Het CBO heeft hiervoor een uitgebreide instrumentenmatrix beschikbaar.
Stappenplan participatie
- Bepaal voorafgaand aan je project de ambitie voor participatie. Idealiter is dit tevens de organisatie brede ambitie.
- In iedere fase van het project is het van belang om na te denken over de benodigde mate van betrokkenheid door cliënten en de vorm waarin deze kan worden uitgevoerd.
- Kies een geschikt instrument via de instrumentenmatrix.
- Benader en selecteer voldoende, geschikte cliënten.
- Start de participatie en enjoy!